ANTIDEPRESSIVUM ONTWENNINGSVERSCHIJNSELEN

Wat is het "GEPROLONGEERD ONTWENNINGSSYNDROOM" ?

Bij sommige mensen kan na langdurig gebruik van antidepressiva (enkele jaren) een syndroom optreden na stoppen van de inname. Dit syndroom, dat jaren kan aanhouden wordt het "geprolongeerd ontwenningssyndroom" genoemd (Engels: protracted withdrawal, er bestaat nog geen officiële Nederlandse definitie). De symptomen kunnen het eerste jaar of zelfs de eerste twee jaren extreem heftig en ondraaglijk zijn en omvatten onder meer spierspasmen, beven, diarree/darmkrampen, duizeligheid, misselijkheid, overgeven, gezichtsproblemen, overgevoeligheid voor licht en/of geluid, depersonalisatie/derealisatie, sensaties van electriciteit en/of naalden, angst, depressie, urineerproblemen en meer.
Hoewel het syndroom potentieel zeer ernstig en angstwekkend is en normaal functioneren voor lange tijd onmogelijk maakt zullen deze verschijnselen meestal in de loop van de tijd afnemen en verdwijnen. Helaas is dit een grillig en niet-lineair proces.

Hoe verloopt het herstel ?

Herstel van het zenuwstelsel is een nogal mysterieus proces. Het herstel verloopt niet lineair, er zijn pieken en dalen, mensen noemen vaak de analogie met het oplossen van de kubus van Rubic. Anderen spreken van een draaimolen of rollercoaster (achtbaan), al deze analogieën zijn juist. Het grillige en niet-lineaire verloop kan zeer demoralizerend zijn en het woord "helse ervaring" komt in bijna alle gebruikersomschrijvingen terug.
Met zekerheid kan gesteld worden dat de ervaring is te vergelijken met in een diep zwart gat geworpen te worden, er een klein beetje uit te kruipen om vervolgens herhaalde malen weer teruggeworpen te worden. Dit proces kan mensen tot wanhoop drijven, met name na abrupt stoppen of te snel afbouwen. Veel van de zelfmoordpogingen na stoppen met een antidepressivum zijn naar alle waarschijnlijkheid een gevolg van deze ontwenningsklachten en niet van terugkeer van de depressie.

De paradox van antidepressiva

Wanneer de arts of psychiater ons een antidepressivum voorschrijft is dit meestal naar aanleiding van depressieve gevoelens, stemmingsstoornissen of persoonlijke problemen. Wanneer we stoppen kunnen we verwachten dat deze problemen terugkeren.
Maar plotseling kunnen we niet meer normaal functioneren, normaal denken, normaal schrijven, normaal slapen en komen terecht in een toestand die we ons niet konden voorstellen.
Komende vanuit een toestand van angst of depressie vinden we ons na stoppen met de medicatie terug in een situatie waarin we totaal niet meer in staat zijn tot de normale dingen van het leven en routinematige handelingen die vanzelfsprekend waren voordat we het antidepressvum gingen slikken. Stoppen met antidepressiva heeft de potentie een reeks problemen te veroorzaken waarbij de oorspronkelijke reden van voorschrijven volkomen verbleekt. En niet zelden worden mensen dan door hun arts weer teruggezet aan het middel omdat "de onderliggende ziekte/depressie nog niet genezen is". Dat is de bijna duivelse paradox van de antidepressiva.

Windows, waves and healing

Na stoppen van een antidepressivum(Seroxat/Paxil, Efexor, Zoloft, Lexpro en anderen) kunnen we abrupt of geleidelijk terechtkomen in wat mensen een "wave" noemen.
Deze wave houdt een toestand in van een extreem ziektegevoel en een intens lichamelijk en psychisch lijden, deze conditie kan maanden of nog langer aanhouden. Sommige symptomen zijn erg moeilijk te omschrijven. Het is gedurende een dergelijke periode dat we ons slechter en slechter gaan voelen en alle hoop kunnen verliezen.
Vaak na ongeveer 18-24 maanden (maar korter of langer komt ook voor) kan men vrij plotseling een sterke verbetering ervaren, alsof de hemel ineens opengaat. Dit wordt in het jargon een "window" genoemd. Het is een prettig gevoel en geeft weer nieuwe hoop. Maar helaas kan dit gevoel van korte door zijn, na uren, dagen of weken sluit het window weer en eindigt de persoon opnieuw in een wave.
Het window zal weer opnieuw opengaan, het is echter afwachten wanneer. Dit proces is niet te beinvloeden, een consistente en zeer geleidelijke afbouw zal het proces bijna altijd veel draaglijker maken. Volgens prof. David Healy, een van de weinige experts op dit terrein, kan volledig herstel tot vier jaar vergen. Volgens sommigen kan het nog langer duren, maar het lijkt erop dat volledig herstel voor iedereen mogelijk is.